Co to jest indeks
Indeks jest podsumowaniem tytułów giełdowych (poszczególnych akcji), które są przedmiotem obrotu na rynku. Rynek ten jest zwykle ograniczony lokalnie, według kraju lub konkretnej giełdy, na której jest przedmiotem obrotu. Indeks pokazuje statystycznie rozwój tego rynku jako całości. Inwestorzy mogą zatem sprawdzić, czy ten rynek ogólnie dobrze sobie radzi, czy nie.
Drugim możliwym kryterium dla zakresu firm obecnych w jednym indeksie jest ich znaczenie gospodarcze. Zazwyczaj są to odnoszące duże sukcesy, największe firmy w okolicy. Indeks najczęściej obejmuje od 30 do 500 firm.
Indeksy są podzielne ze względu na rolę jaką pełnią akcje lub kapitalizację rynkową danego tytułu. Pierwszy typ to indeks ważony ceną. W takim przypadku droższe akcje są traktowane jako akcje większej wagi, a tym samym wpływają bardziej na całkowitą wartość indeksu. Takiej metody używa na przykład japoński Nikkei 225.
Z drugiej strony istnieją wskaźniki ważone wartością. Uwzględniają one całkowitą kapitalizację spółki (cena jednej akcji pomnożona przez całkowitą liczbę akcji). Akcje o dużych wolumenach (choć po niższej cenie) mogą wpływać na indeks znacznie bardziej niż akcje o małych wolumenach. Mówimy na przykład o S&P 500, o którym wspomnimy później.
Jak działa indeks
Jeśli inwestor jest zainteresowany wejściem na konkretny rynek, najłatwiej i najskuteczniej jest kupić udział w tym indeksie. Inwestor nie musi kupować jednej sztuki z każdej akcji, ale wystarczy kupić certyfikat jednostki w funduszu inwestycyjnym lub akcję funduszu będącego przedmiotem obrotu na giełdzie (tak zwany fundusz giełdowy lub ETF).
Fundusze te kupują pojedyncze akcje (złożone według określonego indeksu). Inwestor nie jest zatem właścicielem akcji, ale w zasadzie za pośrednictwem tych funduszy.
Z certyfikatem inwestycyjnym lub akcji możne normalnie handlować, w oparciu o wykorzystanie zleceń kup (pozycja long) lub sprzedaży (pozycja short).
Najsłynniejsze światowe indeksy
Do najważniejszych indeksów od dawna należą amerykańskie, takie jak S&P 500 czy Dow Jones Industrial Average (DJIA). W Europie możemy inwestować w paneuropejski indeks EURO STOXX 50. Dla Azji kluczowy jest japoński Nikei 225 lub indeks HSI Hang Seng, które są przedmiotem obrotu w Hongkongu. Przyjrzymy się teraz bliżej wybranym światowym indeksom.
S&P 500
W 1957 roku firma ratingowa Standard and Poor’s zindeksowała 500 najlepszych firm, których akcje były następnie przedmiotem obrotu na nowojorskich giełdach NYSE i NASDAQ. Zasięg S&P 500 jest bardzo szeroki. Obejmuje akcje spółek technologicznych takich jak Apple lub Microsoft oraz firm motoryzacyjnych takich jak Ford czy General Motors. W 2019 oraz w bieżącym roku osiąga szczyt.
Dow Jones Industrial Average
Uproszczona nazwa tego indeksu to „Dow “. Przechwytuje 30 dużych firm, które są również przedmiotem obrotu na NYSE i NASDAQ. Dow jest starszy niż S&P, założony w 1885 roku. Zawiera bardzo różnorodne tytuły. Należą do nich firma płatnicza VISA, sieć fast food McDonald’s i gigant technologii IBM. Podobnie jak S&P, indeks ten osiąga maksimum, kontynuując trend z 2019 roku.
Euro Stoxx 50
Indeks ten został stworzony przez szwajcarską firmę STOXX, która jest obecnie pod Deutsche Börse. Jest to jeden z najmłodszych wskaźników i powstał dopiero w 1998 roku. Wymienia 50 głównych europejskich firm. Należą do nich niemiecka firma odzieżowa Adidas, francuska firma bankowa BNP Paribas lub hiszpański gigant telekomunikacyjny Telefónica. Większość indeksu składa się z firm niemieckich, francuskich, włoskich i holenderskich. Brakuje przedstawicieli z Europy Środkowej i Wschodniej.
Nikkei 225
Japoński indeks Nikkei został założony w 1950 roku. Obejmuje wiele firm spożywczych (Asahi), motoryzacyjnych (Suzuki) i inżynieryjnych (Mitsubishi Heavy Industries). Z nazwy można intuicyjnie wywnioskować, że zawiera on tylko 225 firm. Japoński indeks jest z jednej strony specyficzny. W 1990 roku osiągnął swój szczyt. Od tego czasu jest w stagnacji lub upadku, podobnie jak sama japońska gospodarka. Do 2012 roku, notował wzrost, ale nadal nie przekroczył szczytu lat dziewięćdziesiątych. Z punktu widzenia inwestora warto również zauważyć, że Bank Japonii (Bank of Japan) ma obecnie około 75% akcji wszystkich funduszy będących przedmiotem obrotu.