Niektóre kryptowaluty działają w oparciu o mechanizm Proof of Stake (w skrócie PoS). W praktyce oznacza to, że te kryptowaluty nie są wydobywane przy użyciu specjalistycznego sprzętu, ale ich transakcje są weryfikowane przez walidatory. Z jednej strony, wydobycie na zasadzie Proof of Stake nie zużywa tak dużo energii elektrycznej. Z drugiej strony, krytycy twierdzą, że stakowane monety są w znacznie większym stopniu narażone na centralizację, czyli gromadzenie dużych zapasów monet w rękach nielicznych posiadaczy, którzy często mogą być walidatorami.
Co to jest staking
Staking to mechanizm, za pomocą którego transakcje są weryfikowe, w sieci kryptowalutowej, pod kątem poprawności. Polega on na zablokowaniu określonej ilości kryptowaluty przez walidatora w celu weryfikacji transakcji. Użytkownik blokuje swoją kryptowalutę w sieci. Jednocześnie wykorzystuje specjalne oprogramowanie do weryfikacji transakcji dokonywanych przez innych użytkowników. Walidator otrzymuje wynagrodzenie za tę pożyteczną działalność (za właściwe utrzymanie sieci). Kryptowaluty Proof of Stake są czasami określane mianem kryptowalut drugiej generacji. Pierwsza generacja należy do tzw. algorytmu Proof of Work, do którego należą np. bardzo znane Bitcoin czy Litecoin.
Dzięki stakowaniu masz możliwość uzyskania tzw. dochodu pasywnego. Oznacza to, że Twoje środki zamknięte w ekosystemie kryptowalutowym same będą zyskiwać na wartości. Użytkownik nie musi podejmować żadnych dodatkowych działań. Tylko w przypadku chęci zaprzestania stakowania należy odblokować zablokowane monety i odesłać je z powrotem do portfela.
Nagrody za staking
Wysokość nagrody różni się w zależności od kryptowaluty. Zazwyczaj wynagrodzenie wynosi od 3 do 10 procent rocznie. Często zdarza się, że nowe i wcześniej niewprowadzone kryptowaluty mają wyższe nagrody, aby przyciągnąć nowych walidatorów. Natomiast w przypadku projektów, które działają od kilku lat, nagrody są zazwyczaj niższe – około 3-5%.
Szczególnie początkujący użytkownicy mogą się zastanawiać, skąd pochodzą nagrody wypłacane walidatorom? Wypłacane nagrody pochodzą zarówno z opłat transakcyjnych, jak i ze stopniowego wprowadzania do obiegu nowych jednostek kryptowaluty. Opłaty w sieci kryptowalut mogą być zmienne. Zwykle zmieniają się one w zależności od tego, jak bardzo sieć jest zajęta w danym momencie. Wyższe opłaty są pobierane od użytkowników, gdy sieć jest bardzo obciążona. I odwrotnie, zmniejszają się poza godzinami szczytu.
Jak zarabiać na stakingu i jakie jest ryzyko?
Świat kryptowalut wcale nie jest pozbawiony ryzyka. Prawdopodobnie największym potencjalnym problemem związanym ze stakowaniem jest dewaluacja monety bazowej. Na przykład, jeśli roczny zwrot wynosi 10%, ale kryptowaluta traci 20% swojej wartości rok do roku, to realnie straciłeś swoje środki. Dlatego zalecamy, abyś bardzo dokładnie przeanalizował, w jakiej kryptowalucie zablokujesz swoje środki w ramach stakingu.
Innym potencjalnym zagrożeniem jest to, że w większości przypadków użytkownik nie jest w posiadaniu kluczy prywatnych podczas stakowania. Zasadą obowiązującą w społeczności kryptowalutowej jest „not your keys, not your coins”. Oznacza to, że jeśli powierzysz swoje monety określonej platformie, w rezultacie nie będą one tak naprawdę Twoje. Najczęściej ryzyko to przejawia się w przekazywaniu środków na giełdę, na której odbywa się staking. W tym momencie tak naprawdę nie masz kontroli nad monetami i musisz zaufać giełdzie, że z czasem wypłaci Ci monety wraz z nagrodą, dlatego ważne jest, aby wybrać zaufaną giełdę, na której nie będziesz musiał martwić się o swoje pieniądze.
Komu opłaca się staking?
Ogólnie rzecz biorąc, stakowanie wymaga sporego zaufania do projektu, w który wkładasz swoje pieniądze. Opłaca się to, jeśli masz długoterminowe zaufanie do kryptowaluty i chcesz ją zatrzymać w przyszłości.
Jeśli jesteś bardziej spekulantem na nowych kryptowalutach, to niektóre ekosystemy oferują wypłaty w nowych monetach podczas stakowania. Oznacza to, że stakujesz „oryginalną” monetę i otrzymujesz nagrodę w nowo wprowadzonej do obiegu kryptowalucie. Oczywiście, taka metoda wypłat wiąże się z ryzykiem, że nowa waluta w ogóle się nie przyjmie. Z drugiej strony, istnieje również możliwość odniesienia wielkiego sukcesu, a co za tym idzie – zwiększenie wartości wypłacanej nagrody.